A estas alturas seguro que a ninguén lle sorprende que falando de Internet e as Redes Sociais mencionemos tamén a trolls, haters ou acosadores. Cada vez é máis frecuente ver como personaxes recoñecidos en Youtube ou Instagram denuncian o acoso que sofren nos seus perfís e nos mostren capturas de pantalla das mensaxes de trolls e de haters que teñen que soportar día tras día. E non só os influencers teñen que lidar con esta “fauna dixital”, tamén nós e os nenos e nenas que frecuentan as redes sociais. Pero… por que pasa isto?

As condutas de odio na Internet

Cando falamos de trolls ou haters referímonos, na maioría de ocasións, a persoas que comentan en Internet e redes sociais con mensaxes negativas co único obxectivo de mancar, molestar, xerar un debate agresivo ou acosar. O obxectivo do troll adoita estar máis relacionado con molestar, provocar ou interromper as conversacións ou debates que se xeran na internet, pola súa banda o hater simplemente busca ferir e facer sentir mal á outra persoa. Coa evolución das redes sociais cada vez é máis común este tipo de comportamento, xa que a non presencialidade das mesmas é un bo escudo para estas persoas.

De feito xa en 2004 se describiu o efecto de desinhibición online (Suler) como a desinhibición que se produce no comportamento humano debido ao anonimato da internet ou á desconexión entre o “eu físico” e o “eu dixital”. Este efecto fai que parte das restricións que impoñemos á nosa forma de comportarnos na nosa vida física desaparezan na vida online, sendo máis impulsivos, máis irracionais e menos empáticos.

O auxe deste tipo de comportamento levou á creación de numerosas campañas. Unha das máis estendidas a nivel mundial é “No Hate Speech Movement”:

Por todo o anterior é importante ensinar aos nenos e nenas que este perfil de usuario existe e que as súas motivacións, que nada teñen que ver connosco (non é un ataque persoal), poden ser:

Buscar chamar a atención cos seus comentarios, moitas veces debido a unha baixa autoestima e/ou déficit en habilidades sociais.

Humillar ou ferir á outra persoa, pode deberse aos mesmos motivos que o anterior, a un sentimento de inferioridade que tratan de superar humillando a outros, etc.

Criticar visións diferentes, son persoas que teñen unha visión concreta sobre un tema e son incapaces de velo desde outras perspectivas, cren que os demais están errados, son incapaces de cuestionar a súa posición e recorren ao ataque como defensa.

– E tamén existen os bots ou robots que realizan estes comentarios de forma automática, programados por haters, trolls ou mesmo empresas ou organizacións que buscan sacar algún beneficio diso.

Críticas destrutivas vs críticas construtivas

A pesar de que cada vez son máis comúns eses comentarios destrutivos, tamén podemos atopar na rede comentarios construtivos ou feedback, que nos axuda a crecer e seguir mellorando. Por iso é importante saber distinguir ambos os tipos de crítica e ensinar aos/as máis pequenos/as a aceptar as críticas construtivas como algo positivo e que vai enriquecelos/as.

  • As críticas destrutivas non achegan valor, o seu obxectivo é destruír, facer dano ou xerar incomodidade na outra persoa. Fan xuízos de valor e adoitan faltar ao respecto ou xerar unha situación de intimidación.
  • As críticas construtivas, pola contra, son aquelas que nos permiten aprender algo, mellorar e avanzar cara a unha mellor versión. O obxectivo da persoa que emite esta crítica é axudar á outra a mellorar e aprender para que a próxima vez consiga mellores resultados. Son críticas que se realizan con boa intención e, aínda que ás veces nos podemos sentir feridos ou tristes por recibir unha crítica deste tipo cando traballamos tanto, debemos ensinar a mozos e mozas a aprender a afrontalas e a sacar o positivo delas.

niños navegando internet

Habemos de facer ver aos nenos e nenas desde ben pequenos/as que fagamos o que fagamos non imos gustar a todo o mundo, ao longo do noso día tomamos multitude de decisións e realizamos diversos comportamentos que gustarán a uns e a outros menos. Por iso a probabilidade de recibir algunha crítica é moi alta e, ademais, estamos en constante aprendizaxe, mesmo cando chegamos á idade adulta seguimos recibindo críticas construtivas que nos fan mellorar como persoas e profesionais e é algo que temos que visibilizar aos/as pequenos/as.

Como reaccionar se te atopas a un troll dixital

– O primeiro é non perder os papeis. Como vimos os trolls moitas veces buscan chamar a atención, se lles damos cancha e contestamos as súas mensaxes estarémoslles a dar a visibilidade que buscan. Xa o dicía o devandito: non hai maior desprezo que non facer aprecio. 😉

– En liña co punto anterior borrar ou eliminar as mensaxes, bloquea ao usuario e non fagas caso se volve aparecer, tentará sacarte das túas casas pero se ve que non o logra irase a outro lado.

peligros internet niños trolls

(Non alimentar aos trolls)

– Coñecer as políticas e sistemas de bloqueo e denuncia das distintas redes sociais. É unha ferramenta que cada vez se potencian máis, saber utilizalas e entender que é bo recorrer a elas é un punto moi importante.

Ensinar aos nenos e nenas desde pequenos/as que é un troll, un hater ou un acosador, estamos a previr que se convertan nun deles, que se conciencien sobre esta problemática e que sexan menos tolerantes ante as condutas de odio na internet.

Un troll perségueme e non sei que facer

Se a pesar de todo o anterior te atopaches cun troll no camiño e xa non sabes que facer para desfacerte del, non hai de que preocuparse, sempre hai a quen podes recorrer. Ensinar aos nenos e nenas a acudir aos seus familiares máis próximos cando sintan que non poden cunha situación deste tipo é moi importante. É necesario mostrar un apoio absoluto cara ao/a menor e facer que non se sinta só/a.

Se non sabemos que facer, tanto adultos como nenos/as, podemos recorrer a organismos que tratan estas problemáticas. Por exemplo, en España dispoñemos da liña de axuda á ciberseguridade de INCIBE, un teléfono ao que podemos chamar se sufrimos acoso en Internet, grooming, sexting, descoñecemos algo ou non sabemos como actuar ante unha situación dixital.

Se queres saber máis sobre os perigos da Internet e as Redes Sociais podes facelo neste post.

 

Referencias bibliográficas:
Suler, J. (2004). The Online Disinhibition Effect. Cyberpsychology & behavior, 7(3), 321-326. doi:10.1089/1094931041291295