Empeza o curso e como docentes buscamos sorprender ao noso alumnado con proxectos fascinantes que lles motiven e dos que poidan sacar grandes aprendizaxes. Neste post propoñemos un proxecto de aula moi completo no que se traballan as disciplinas STEAM a partir da metodoloxía de aprendizaxe baseada en proxectos. Ademais conta coa aprobación do tribunal máis estrito: os nosos alumnos e alumnas. 😀
Como crear un Museo de arte científica na aula
O Museo de arte científica é un proxecto no que a clase se transforma nun museo-taller no que se crearán e expoñerán obras de arte relacionadas dunha forma ou outra co mundo científico.
Por unha banda ten como obxectivo dar a coñecer a relación entre arte e ciencia na nosa sociedade e, por outra, experimentar con varias técnicas científicas e artísticas, para terminar coa creación dunha obra de arte grupal e a súa posterior exposición no Museo de arte científica. Este proxecto está deseñado para alumnos/as de 7-8 anos, aínda que pode realizarse en distintos niveis académicos adaptando o nivel das actividades que leven a cabo.
Durante a primeira sesión o/a docente, adquirindo o rol de guía, recibe aos/as “novos artistas” dándolles a benvida ao Museo de arte científica, presentando a variedade de obras xa expostas e “encargándolles” a tarefa de crear unha obra grupal.
Durante as aproximadamente 4-5 sesións seguintes os alumnos e alumnas, a través dunha gran variedade de experimentos, descobren a parte máis artística da ciencia. As actividades que poden desenvolverse dentro deste proxecto son infinitas pero a continuación descríbense algunhas delas que realizamos durante as nosas actividades extraescolares.
Buscando inspiración. A cada parella dáselle unha imaxe dunha obra artístico-científica, o nome e o autor ou autora e deben buscar, coa axuda de libros e internet, máis información sobre a mesma e que relación ten coa ciencia para, a continuación, expoñela fronte aos seus compañeiros e compañeiras.
Pigmentos e cromatografía. Os pigmentos teñen un papel moi importante na arte. Despois dunha explicación sobre eles e a súa orixe natural, por grupos extráense os pigmentos de varias froitas e verduras para utilizalos a modo de acuarelas. Tamén pode realizarse unha cromatografía, unha técnica sinxela de separación de compoñentes para poder ver a composición das diferentes cores.
O mundo microscópico. A fotografía científica é fascinante e unha actividade que lles encanta aos alumnos e alumnas é ver e tratar de adiviñar de que son as imaxes macro proxectadas. Ademais co noso microscopio maker (ou un microscopio óptico común) os alumnos e alumnas descobren a beleza que se esconde á nosa vista. Pódense facer varias observacións e realizar un concurso de fotografía microscópica. Outra actividade relacionada é a arte con Bacterias. Algúns artistas e científicos realizan auténticas obras de arte, como se mostra na seguinte imaxe, co cultivo de bacterias. En clase pódense presentar estas imaxes e realizar unha simulación levando a cabo un experimento cun prato de bicarbonato e “pintando colonias de bacterias” con vinagre e colorantes.
A luz na arte. Esta actividade consiste en descubrir a composición da luz e as súas propiedades mediante a realización de varios experimentos sobre a súa composición (como o disco de Newton, por exemplo) e sobre a reflexión e a refracción. Ademais realízase unha segunda parte de xogo libre para que experimenten cos diferentes materiais onde a creatividade será a protagonista. Lanternas, papel de celofán, láseres, espellos… diversión asegurada!
Outras actividades que poderían formar parte deste proxecto poden estar relacionadas coa música e o son ou coa arquitectura, o deseño 3D e as formas xeométricas.
A continuación destas sesións, e antes de proceder á creación do proxecto grupal, realízase unha breve charla para reflexionar entre todos e todas sobre que entendemos por arte e que relación ten a arte coas emocións. Unha actividade moi interesante que se pode levar a cabo é observar algunhas obras artísticas coñecidas, tratar de identificar as emocións do artista e imaxinar que quería transmitirnos a través da súa obra. Finalmente, incorporaríase a obra na clase e os/as integrantes do grupo.
Como se pode ver, o Museo científico-artístico é un proxecto moi completo no que se propoñen actividades que axudan a desenvolver todas as competencias clave e nas que se poden traballar contidos de varias materias dunha maneira moi divertida. Por outra banda, como docentes sabemos que á hora de realizar calquera proxecto, ademais de ter en conta as competencias e os contidos, o máis importante é coñecer ao grupo e adaptar as actividades ao mesmo. Se levas a cabo este proxecto na aula etiquétanos en redes sociais ou envíanolo por email, estaremos encantados/as de ver as vosas propostas! 😀